ورم پستان
امروزه ورم پستان جز سه بیماری است که در گله ها ضررهای اقتصادی فراوانی به بار می آورد. ورم پستان در تمام پستان داران وجود دارد اما به دلیل استرس شیردوشی که به گاو وارد می شود، این بیماری بیشتر در گاو مطرح می باشدضررهای اقتصادی ناشی از ورم پستان تنها مربوط به هزینه های درمانی و دامپزشکی، کاهش تولید شیر و بیرون ریختن شیر به دلیل آنتی بیوتیک درمانی نبوده بلکه حذف دام مبتلا می تواند ضرر اقتصادی بزرگی محسوب شود. ورم پستان به التهاب بافت پارانشیم غدد پستانی گفته می شود که باعث تغییرات مرضی در غدد پستانی و تغییرات فیزیکی و شیمیایی در شیر می شود. تغییر رنگ شیر، لخته در شیر،افزایش سلول های بدنی و گلوبول های سفید در شیر، تغییرات بافت پارانشیم غدد پستانی که با ملامسه قابل تشخیص است ازتغییرات پاتولوژیک ورم پستان هستند.
مهمترین تغییراتیکه در شیر ایجاد میشود عبارت است از:
تغییر رنگ و وجود لخته و پیدایش تعداد زیادى لوکوسیت ( گلبول سفید)با علا ئم تورم و گرمى ودرد وسفت شدن غده پستانى که بوسیله آزمایش ظاهرى شیر میتوان آ نها راتشخیص داد . موارد زیادى از ورم پستانها را بسهولت نمیتوان مشخص کرد بطوریکه داراى نشانیهاى درمانگاهى نیستند (ورم پستان مخفى) دراین نوع ورم پستانها به آزمایش غیر مستقیم یعنى شمارش گلبولهاى سفید متوسل میشوند.
عوامل مستعد کننده:
الف-جراحاتیکه در سر پستانها یا پستان ایجاد میشود
ب- روش نگهدارى (مدیریت بهداشت جایگاه .مدیریت بهداشت شیر دوشى)
پ-حساسیت مربوط به توارث
ت-روش تغذیه
عوامل بیماری زا
استرپتوکوک ها مثل استرپتوکوک آگالاکتیه استرپتوکوک اوبریس ودیسگالاکتیه وفکالیس وپنومونیه
استافیلوکوک ها اورئوس
کلى فرمها اشرشیا کلى اسفروفوروس نکروفوروس یا فزى فرمها
کورینه باکتریها پیو ژنس وبویس
سودو موناس ها
مایکو باکتریوم توبر کولوسیس
میکو پلاسما آگالاکتیه واریته بویس
قارچها کاندیدا کریپتو کوکوس تریکوسپرون
- نشانه هاى بیمارى ورم پستان
برحسب حدت وشدت میکروب که به پستان هجوم کرده باشد نشانیها ى بیمارى متفاوت است التهاب شدید (حاد) فوق حاد که با مسمومیت خونى (سپتى سمى ) وبا واکنش عمومى همراه است یا بصورت التهاب نامشخص (تحت حاد ) یا مخفى ویا مزمن که بتدریج بافت پستان فیبروزى وسفت میشود ظاهر می شود دراین حالات بستگى به نوع میکروب نشانى متفاوت است
ورم پستان مخفى (تحت حاد)
در این نوع ورم پستان وضع ظاهرى شیر سالم وعادى بنظر میرسد ودر دام هیچگونه علائم بیمارى بصورت ظاهرى دیده نمی شود لیکن در ترکیبات شیر تغییرات زیر دیده میشود:
(Somatic cell(sc -افزایش گلبولها ى سفید و سلولها ى بافت پستان یا سلولهاى سوماتیک
کاهش چربى شیر
-
کاهش کازئین
-کاهش لاکتوز
افزایش سرم شیر
-افزایش کلرورهادر شیر
-افزایش گلیکوژن
-کاهش تولید شیر
در این مرحله بعلت عدم تشخیص وتوجه نداشتن دامدار به بهداشت شیر در اتاق شیر دوشى و توام دوشیدن دامهاى سالم وبیمار سبب اشاعه بیمارى به سایر گاوها می شود بطوریکه ظرف مدت کوتاهى ۵۰ در صد گله به این نوع ورم پستان مبتلا می شوند.
این حالت ورم پستان نیز از نظر دامدار تا حدودى نا مشخص است اما اگر دقت شود و آ زما یش ورم پستان استریپ کاپ انجام شود وجود لخته هائى در شیر مشخص کننده بیماریست و تغییرات ترکیبات شیر نیز مانند ورم پستان تحت حاد یا مخفى است اما پیشرفته تر در اینجا سرم شیر افزایش یافته و کلرورها افزایش بیشترى دارند . این نوع ورم پستان معمولأ به درمان جواب نمی دهد در صورت نگهدارى گاو در گله سبب پیشرفت بیمارى و سرایت به سایرین می شود و بایستى دام آلوده حذف وبه کشتارگاه اعزام شود.
در این حالت پستان داراى التهاب و تورم است واطراف پستان گرم ودام هم تب دارد. در هنگام دوشش دام پاها را بر زمین مى کوبد واحساس ناراحتى می کند شکل ظاهرى شیر نیز تغییر میکند داراى مایع سبز رنگ و رگه ها ى خون ولخته ها ى فراوان است .
درآزمایش استریپ کاپ براحتى میتوان پى به بیمارى برد .گاو بى اشتها وناراحت است . این گاوها را بایستى بادستگاه شیر دوشى تک واحدى و در پایا ن شیر دوشى بطور جداگانه روزانه حد اقل سه مرتبه دوشید تا عفونت در پستان سبب ضایعه پستانى نشود دام را تحت مراقبت دامپزشک قرار میدهند .شیر دوشیده شده را به فاضلأب میریزند وهر دفعه دستگاه را ضد عفونى میکنند.
این نوع ورم پستان نیز مانند ورم پستان حاد مشخص ودام تب دار و پستان دارا ى التهاب است. گاو بعلت درد شدید اغلب موارد اجازه شیر دوشى نمی دهد شیر سبز رنگ وداراى رگه هاى خون و لخته می باشد . سریعا بایستى گاو تحت مراقبت جداگانه قرار گیرد. بعضا بعلت کم توجهى ودر اثر نفوذ عفونت به خون سبب سپتى سمى میشود و دام تلف مى گردد.
- 12 تشخیص آزمایشگاهى وررم پستان
به سبب تغییرات شیمیائى که در شیر ورم پستانى بوجود مى آید و تاثیردرسیستم فرآورى و پاستوریزاسیون شیرهاى ورم پستانى و بدنبال آن گاوهاى آلوده بایستى شناسائى شوند.
از آنجائیکه بررسى آزمایشگاهى تعداد زیادى از نمونه ها ى شیر گران تمام می شود توجه زیادى به آزمایش هاى صحرائى بر پایه شناخت تعییرات فیزیکى وشیمیائى شیر می شود البته این آزمایشها غیر مستقیم می باشد وفقط وجود التهاب وتعییرات ظاهرى شیر را نشان می دهند و یک آ زمایش هدایت کننده تلقى میشوند . بدنبال آن بایستى آزمایش ها ى تشخیص میکروبى و شمارش میکربى وآ زمایش هاى حساسیت در مقابل دارو ویا وجود آنتى بیوتیک وآ زمایش هاى تشخیص قارچ انجام شود.
چنانکه ملأحظه شد در ورم پستانهاى حاد یکى از علأئم بیمارى وجود رگه هاى خون ولخته و دلمه همراه با سرم سبز رنگ در شیر است .قبل از آنکه دستکاه شیر دوشى را به دام متصل کنیم باید چند مرتبه جریان شیر هر کارتیه را روى صفحه سیاه فنجان بریزیم تا عوامل غیر طبیعى شیر مشخص شود .
- آزمایش ورم پستان به روش کالیفرنیائى
این آزمایش تشخیص گاوهاى مبتلأ به ورم پستان مخفى است . در این نوع ورم پستان چنانکه ملاحظه شد شیر از نظر ظاهرى سالم و طبیعى بنظر می رسد و هیچگونه علائم بیمارى در گاوممکن است مشخص نباشد اما با ریختن مقدارى شیر درظرف چهار قسمتى از (هر کارتیه در یک قسمت) ورم پستان را تشخیص می دهیم.
پس از اضافه شدن شیر آنرا بمدت ۱۰ الى ۲۰ ثانیه بطور مورب تکان میدهند تا با معرف مخلوط شود پس از این مدت در صورت وجود ورم پستان شیر لخته و بریده میشود . هر چه مقدار و غلظت لخته بیشتر باشد شدت ورم پستان و وجود مواد بافتى وگلبولها ى سفید بیشتر است.
- (Brabant Mastitis Test( B M T
اساس این آ زمایش همان آزمایش تشخیص کالیفرنیائى است لیکن بجاى محلول معرف ـ ژل محتوى معرف در هر قسمت تعبییه شده ریخته و پس از آنکه ۲ سى سى از شیر اولیه هر کارتیه بر روى آ ن ریخته می شود آنرا ۲۰ ثانیه تکان می دهند که تشکیل رسوب یا ایجاد لخته یا بریدگى شیر نشان دهنده ورم پستان است.
- (Mishigan Mastitis Test (M M T ) ,Negretti Field Mastitis Test (N F M T ), Viscansian
Mastitis Test (V M T
نیز بر اساس همان کالیفرنیا تست است تنها روش بکا ر گیرى معرف ها متفاوت است.
آزمایش شمارش سلولهاى سوماتیک روش مناسبى براى اندازه گیرى کیفیت شیر می باشد.
در حالت عادى در شیرهاى سالم تعدادى سلول که شامل گلبولها ى سفید وسلولها ى جدا شده از بافت پستان است در شیر وجود دارد و در صورتیکه تعداد آ نها ار حد متعارف( ۳۰۰۰۰۰) بیشتر شود نشانه غیر عادى بودن شیر است.
این افزایش سلولها در اثر ضربه و نفوذ باکترى وایجاد التهاب ودر نتیجه ورم پستان بوجود میآید و سبب کاهش کیفیت شیر میشود.
سه روش متفاوت براى اندازه گیرى سلولهاى سوماتیک وجود دارد:
روش مستقیم : در این روش ۰۱/۰ میلى لیتر از شیر رادر یک سانتى متر مربع از سطح لام مخصوص شمارش سلولى پخش میکنند و آنرا خشک و رنگ آمیزى میکنند سلولها ى رنگ شده را با شما رش گر دستى شما رش مى کنند.
روش کولتر : این روش در اثر عبور سلولها ى سوماتیک از روزنه الکتریکى ایجاد نوسان ولتاژ میکند وبازائ هر نوسان یک شمارش از شمارش گرى که متصل به الکترود است ثبت میشود در این روش ابتدا سلولها توسط فرمالین تثبیت میشوند.
شمارش توسط دستگاه فو سوماتیک: مقدار معینى شیر از این دستگاه عبور میکند که با یک بافر ورنگ فلوئورسنت مخلوط میشود و هسته سلولها ى سوماتیک را هاى لایت میکند و یک لأم که بر روى صفحه دوارى قرار دارد دراثر نور ایجاد شده انها را ثبت میکند و یک کنترولر تعداد سلولها را در هر میلى لیتر مشخص میکند.
کشت میکربى
روش آ زمایش دقیق و وقت گیر است که بایستى قبل از اتصال دستگاه شیر دوشى به کارتیه ها به وسیله یک لوله آزمایش استریل درب دار از هر کارتیه مقدار ۳۰ تا ۱۰۰ سى سى شیر بر داشت.
قبل از نمونه گیرى باید پستان و نوک کارتیه ها را شستشو داد و با الکل ۷۰ درجه نوک پستان را ضد عفونى کرد ه و مستقیما از هر کا رتیه بطور جدا گانه شیر بر داشت.
پس از نمونه گیرى بایستى سریعا نونه را در کنار یخ به آزمایشگاه ارسال نمود تا شیر در آنجا کشت و آنتى بیوگرام گردد.
خسارات ناشى از ورم پستان
- کم شدن تولید شیر
- هزینه هاى درمان
- دور ریختن شیر حاوى باقى مانده دارو در حین درمان
- احتما ل از بین رفتن یک یا چند قسمت پستان و یا حذف دام
- هزینه هاى کا ر گرى و دامپزشکى
مهمترین خسارت از طریق کم شدن شیر تا حدود ۱۵-۸ درصد در طول ۷ ماه دوره شیر وارى است . اگر این بیما رى در ۲۰ در صد گله وجود داشته باشد خسارت وارده به دامدار ۷۰ در صد سایر هزینه هاست.
هزینه ورم پستان حاد شامل ۱۴ در صد مرگ و میر ۸ درصد شیر دور ریخته شده ۸ در صد درمان است.
هزینه ورم پستان مخفى ۷۰ در صد بعلت نا شناخته بودن و کا هش شیر در طول دوره شیر وارى است.
ورم پستان ناشى از یک سلسله نارسائى ها و سوء مدیریت وعوامل محیطى نامطلوب است . عدم موفقیت در ریشه کن کردن ورم پستان نشانه عدم کفایت روش هاى کنترل وپیشگیرى است . کنترل وپیشگیرى تنها یک عمل نیست بلکه سیستمى است پیچیده و مخلوطى از کلیه اقدامات بهداشتى ومحیطى که باید قدم به قدم آنرا انجام داد این اقدامات بایستى اقتصادى ودر شرایط مختلف محیطى و مدیریتى قابل اجرا باشد . نظر باینکه توجیه پیشگیرى بیمارى ورم پستان فقط با توجه به جنبه هاى اقتصادى میباشد ، لذا هر برنامه اى که بدین منظور تنظیم میشودباید متکى برعملى بودن آن در گاودارى معینى باشد. بطور کلى پیشگیرى در سطح یک منطقه هدف انجام شدنى نیست و برنامه هاى ملى فقط میتواند بصورت محرک و کمک به گاوداران ویژه اى باشد که بخواهند در برنامه شرکت کنند.
از بین بردن منبع عفونت و همچنین کاهش حساسیت غده پستانى وجلوگیرى از سرایت بیمارى در یک کارتیه به کارتیه هاى دیگر با هدف برنامه پیشگیرى ورم پستان باشد. اگر از طرق بهداشتى با ورم هاى مخفى مبارزه شود تجربه چنین نشان داده است که خود بخود ورم پستان حاد نیز تحت تاثیر قرار میگیرند و درصد وقوع آن پائین مى آید ولى عکس آن صحیح نیست و مبارزه علیه ورم هاى حاد هیچگاه نمیتواند گله را از آلودگى ثانوى مصون دارد. آنچه امروز براى پیشگیرى و کنترل ورم پستان بکار میگیرند روش هاى زیر است:
روش اول : پیدا کردن دامهاى مبتلا از طریق یک همه گردى در گله ویا از طریق دفاتر رکورد گیرى و بیمارى یابى جهت مشخص کردن اورام پستان حاد در این روش میتوان تا حدى با بیمارى مبارزه نمود اگر چه ممکن است از این طریق به سطح آلودگى گله پى برد ولى منشاء بیمارى را نمى توان مشخص کرد این روش در دامداریهاى بزرگ بخاطر هزینه زیاد عملى نیست واز معایب آن پنهان ماندن ورم مخفى در گله را میتوان نام برد. اکثر دامداران فکر میکنند که با این روش میتوان ورم پستانهاى موجود درگله را کشف کرد.
روش دوم : در این روش صرف نظر از اینکه بیمارى در گله باشد و یا نباشد و یامیزان آلودگى آن درچه سطحى قرار گرفته باشد اقدام به یک سلسله عملیات بهداشتى مى کنند این روش که دراکثر دامداریها صرفنظر از کوچکى وبزرگى قابل اجرا است و دیگر نیاز به دانستن نوع میکرب منبع آلودگى نیست اساسا” از ۵ قدم اولیه تشکیل شده است که بعنوان زیر بنائى براى از بین بردن آلودگى موجود و آلودگى ثانوى پشنهاد میشوند.
قدم اول : اطلاع دقیق از نحوه کار سیستم شیر دوشى موجود و فراگرفتن راههاى صحیح و طرز کار با دستگاه .هر دستگاه شیردوشى از قسمت های زیر تشکیل شده است:
پمپ خلاء - صافى هوا براى گرفتن بخار موجود در لوله هاى شیردوشى - مخزن شیر مندرج - ضربان یا پولساتور خرچنگى - فنجانک شیردوشى
خلاء همواره در قسمت داخلى فنجانک ها وجود دارد وفقط خلاء‌موجود در اطرف لاستیکها ست که متناوبا” با هوا عوض میشود.
قدم دوم : ضد عفونى هر روز ه دستگاه شیردوشى پس از هر شیردوشى و ضد عفونى کردن سرپستان باترکیبات ید دار پس از هر دوشش عمل ضد عفونى سرپستان ها میتواند توسط دستگاه اتوماتیک و سریع صورت گیرد.
متاسفانه بجز تعداد معدودى از دامداریها توجه خاصى به این امر نمى کنند و کارگر شیردوشى غافل از اینست که حتى یک قطره شیر باقیمانده در نوک پستان که از طریق دست خود او ویا دستگاه شیردوشى از دام دیگرى منتقل شده است مى تواند براحتى از مجراى نوک سرپستان عبور و آن را آلوده کند.
ماده ضد عفونى با مقدارى گلسیرین با مواد چربى بر روى پستان سدى را بوجود مى آورند که از نفوذ باکتریها به داخل جلوگیرى مى کند.
قدم سوم : به محض مشاهده ورم حاد در گله بلافاصله دام مبتلا را جدا ودر محلى جداگانه (ترجیحا” بیمارستان ) در روى بستر ى خشک همراه با کلش یابستر ضد عفونى شده توسط آهک منتقل نمائید واز طریق دامپزشک آزمایش هاى تشخیص نوع میکروب انجام و آنرا مداوا کنید.
قدم چهارم : تزریق بعضى مواد درمانى هنگام خشک کردن کاملا” ضرورى است چه اغلب دامها (بیش از ۷۰ درصد ) اگر دراین دوره مداوا نشوند مبتلا به ورم پستان خواهند شد.
قدم پنجم : اگر درمانهاى دامپزشک ومداوا ها پاسخ نداد احتمال وجود ورم پستان مزمن میرود و براى جلوگیرى از سرایت بیمارى به سایر گاوها حتما” دام مزبور را بایستى حذف یا سرپستان آلوده را توسط یک محلول خشک کننده شیر آنرا خشک کرد در صورتیکه دام ارزش تولید مثل دارد میتوان توسط عمل جراحى پستان را برداشت .منحصر ا”جهت تولید گوساله از آن استفاده کرد.
- نکات بهداشتى مهم براى جلوگیرى از ورم پستان
چهار سد مهم شامل پوسته مقاوم سر پستان ، ماهیچه هاى اطراف نوک پستان و ماده کراتینى و دفاع طبیعى توسط گلبولهاى سفید بطور طبیعى و با رعایت اقدامات سبب پیشگیرى ازورم پستان میشود.
مسئله مهمترى که کارگر شیردوشى از طریق اقدامات بهداشتى بایستى انجام بدهد تا میکرب ها از یک سر پستان به بقیه ویا سایر دامها منتقل نشوند از اهمیت خاص برخورداراست. قبل از شیردوشى حتما” دستهاى کارگران بایستى شسته و ضد عفونى شود دراغلب آزمایش ها انتقال آلودگى حدود ۵۰ درصد از طریق دست هاى آلوده کارگر شیردوش قبل از شیردوشى و حدود ۱۰۰ درصد از طریق همان دست ها حین شیردوشى گزارش شده است . استحمام هر روزه کارگران کمک مهمى علاوه بر رعایت بهداشت شیردوشى در سلامت خود آنهاست استفاده از چکمه و لباس کار مخصوص در شیردوشى از انتقال بیمارى به داخل وانتقال بیمارى به خارج شیردوشى جلوگیرى میکند.
استفاده از دستکش هنگام شیر دوشى وشستشو و ضد عفونى مرتب دستکش ها انتقال بیمارى را ۲۰درصد کاهش میدهد.
قبل از شیردوشى پستانها باید دقیقا” شسته و ضد عفونى شوند .شستشوى پستان قبل از شیردوشى براى ازبین بردن فضولات و همچنین براى عمل رگ کردن صورت میگیرد .اگر شستشو خوب صورت نگیرید بجاى ازبین بردن عفونت ومیکرب ها به اشاعه و رشد آنها کمک مى کند دریک آزمایش نشان داده شد که استافیلوکوک ها بعداز اینکه دستمال ماساژ پستان آلوده مدت سه دقیقه در محلول ضد عفونى قرارگرفت باز هم زنده مانده بود . استرپتوکوک آگالاکتیه مدت هفت روز بعد از مصرف از روى یک دستمال که در گوشه سالن شیردوشى افتاده بود بدست آمده . دستمال مزبور را مدت ۵ ساعت در هیپو کلریت ۲ درصد قرار دادند که بعد از مدت مزبور هنوز میکرب فعالیت خود را ازدست نداده بود..
براى کم کردن این قبیل آلودگیها کاربرد دستمالهاى یکبار مصرف یا حوله هائى که پس از یکبار مصرف در حرارت میکربشان کشته شود موثر است.
براى جلوگیرى بیشتر از اشاعه میکرب ها گرفتن و خشک کردن آخرین قطره آب قبل از وصل دستگاه شیردوشى مهم است. یک قطره آب حاوى میلیون ها میکر ب است که مى تواند هر لحظه از مجراى سرپستان وارد شده ویا ازطریق دستگاه شیردوشى دیگر دامها را آلوده نماید.
- ضدعفونى فنجان هاى دستگاه شیردوشى
فنجان هاى دستگاه شیردوشى دائما” از دامى باز شده وبه دامى دیگر بسته مى شود این عمل میتواند سریعا” آلودگى را درگله اشاعه دهد . بنابراین ضد عفونى کل دستگاه در موقع تعویض از دامى به دام دیگر اگرچه تمامى شیرآنها سالم باشد در جلوگیرى از رشد باکتریها موثرمى باشد براى اینکار یک ظرف پر از آب در کنار شیردوشى قرار میگیرد و پس از هر دوشش و جدا کردن خرچنگى آنها را در ظرف آب محتوى ضد عفونى با آب پاکیزه قرار داده و آنرا شستشو میدهند سپس ظرف آب را تخلیه ومجددا” پر میکنند .روش خودکارى هم وجود دارد که به محض قطع خلاء خرچنگیها از یک لوله آب جهت شستشو ى آنها استفاده شود.
ضد عفونى سر پستان ها با یک ماده ضد عفونى ید دار امرى ضرورى است براى چسبیدن مواد ضدعفونى به سر پستان از کمى گلیسیرین بالا نولین استفاده میشود که پوست را نیز مرطوب نگاه میدارد واثر ضد عفونى کننده را نیز ازبین نخواهد برد . ارزش این ضد عفونى تا حدى است که گاهى میتواند ورم پستانهاى مخفى را از بین ببرد ویا تا یک سوم از کل عفونت ها بکاهد.
بایستى کف و دیواره هاى سالن شیردوشى و کلیه ظروف را شستشو و ضد عفونى کرد.
- تغذیه دام خارج از شیردوشى
از آنجائیکه پس از شیر دوشى سرپستانکها و اسفنکتر وماهیچه هاى آن دراثر ترشح هورمون اکسى توسین ودوشش شیر شل ومجراى پستان باز است پس از خاتمه شیردوشى نبایستى اجازه داده شود که گاو بخوابد زیرا در اثر تماس با کف اصطبل وکود سبب نفوذ عوامل عفونى بداخل مجرا وآلوده شدن پستان میشود . براى جلوگیرى از خوابیدن گاو ها را با مواد غذائى سیلو شده با کنسانتره پروتئین دار با یونجه ویاموادی که مورد علاقه گاو باشد تغذیه میکنند تا مدت یکساعت گاو سرپا باشد.
درمان اورام پستان با توجه به وضعیت سلامتی حیوان و عامل ایجاد کننده آن صورت می گیرد. درمان خود به خودی در مورد ورم پستان های ای کولایی تا حدود۸۰درصد مطرح می باشد؛ اما در موارد حاد و فوق حاد باید اقدام به درمان را در دستور کار قرار داد.
مهمترین درمان اورام پستان که در تمامی مراحل و مراتب آن توصیه می شود و بسیار موثر می باشد، دوشش مکرر و تخلیه پستان می باشد. با این عمل مانع تجمع و تسهیل شرایط برای تکثیر عامل بیماریزا در داخل پستان شده و همچنین تخلیه سموم تولیدی توسط باکتری ها می شود.
درمان عمومی زمانی صورت می گیرد که وضعیت عمومی حیوان رو به وخامت گذارد و حیوان دارای علائم شوک آندوتوکسیک یا سپتیک گردد. در این زمان سرم درمانی وسیع و آنتی بیوتیک های مناسب داخل وریدی و عضلانی با نظر دامپزشک معالج تجویز می گردد.اما در مواردی که در شیر تغییرات ساختاری دیده می شود می توان از پمادهای داخل پستانی بر اساس شدت تغییرات شیر استفاده نمود. اما با این حال زمانی که چرک در شیر دیده می شود بهتر است برای کنترل روند بیماری یک آنتی بیوتیک عمومی نیز استفاده شود. در مواردی که وضعیت حیوان وخیم نیست می توان از شیر نمونه گرفت و با تست آنتی بیوگرام، آنتی بیوتیک کارآمد را انتخاب نمود.