بيماري ديستمپر سگ
بیماری دیستمپر سگ یا Canine distemper virus یک بیماری ویروسی است كه عمدتا بر ریه ، روده و سیستم عصبی سگ تاثیر میگذارد.این بیماری بعد از هاری دومین بیماری کشنده ویروسی در سگها است .ویروس به صورت مسری و در اثر تماس مستقیم و نزدیک از سگی به سگ دیگر انتقال پیدا میكند.ویروس دیستمپر به راحتی توسط ضد عفونی كنندها معمولی در محیط از بین میرود .این ویروس در گرمای محیط در عرض چند دقیقه كشته شده اما میتواند در دمای نزدیك به یخ زدگی تا هفته ها دوام بیاورد.
- علایم دیستمپر در سگ چیست؟
سگهای جوان 6-3ماهه واكسن نشده بیشتردر معرض ابتلا به دیستمپر هستند .ویروس از طریق ترشحات بینی سگ مریض پخش شده سپس به بینی سگ سالم رفته ، در انجا رشد پیدا كرده و در تمام بدن پخش میشود .یك هفته بعد از الوده شدن سگ تب میكند كه صاحبش می تواند متوجه ان نشود. دو هفته بعد از الوده شدن ویروس باعث تخریب شدید سلولهای بینی ،چشم ، ریه و روده ها میشود . این بافتهای صدمه دیده محل مناسبی برای رشد باكتریها و ایجاد عفونتهای ثانویه باکتریایی می شوند.
این الودگی تركیبی (ویروس + باكتری) باعث از بین رفتن اشتها ،تب ، بینی پوشیده از ترشح ،ریزش ترشحات غلیظ از چشمها، ذات الریه و اسهال می گردند. همچنین ویروس به بالشتكهای كف پاهای حیوان حمله كرده و باعث پوسته پوسته و ضخیم شدن انها میشود.
ویروس میتواند به سیستم ایمنی بدن اسیب رسانده و موجب ضعیف شدن دفاع بدن در برابر دیگرعفونتها (عفونت های ثانویه) شود.
اگر بخش باكتریایی بیماری با انتی بیوتیك كنترل شوند سگ برای 3-2 هفته بهبود میابد اما علایم مربوط به اختلالات عصبی میتواند بعدا دیده شود حدود نیمی از سگهایی كه به دیستمپر مبتلا میشوند علایم بیماری عصبی از خود نشان خواهند داد . ویروس دیستمپر سگها جذب بافتهای عصبی شده و در انجا به خوبی رشد می یابند. صدماتی كه در مغز و نخاع در اثر فعالیت ویروس ایجاد میشود باعث ایجاد تشنجهای صرع مانند و تشنجهای موضعی (مثل پرش عضلات) میگردد.صدمه به نخاع می تواند باعث ضعف و فلجی سگ گردد. بیشتر سگهایی كه به نوع عصبی بیماری دیستمپر دچار میشوند میمیرند یا به روش انسانی توسط تزریق مقادیر زیاد بعضی داروهای بیهوشی كشته (مرگ اسان) میشوند.
- چه ازمایشاتی برای تشخیص دیستمپر لازمند:
تشخیص قطعی دیستمپر در سگها تا وقتی كه علایم معمول این بیماری (مثل ترشحات چشم یا ذات الریه) دیده نشوند معمولا سخت است . 14 روز بعد از الوده شدن جداسازی و تشخیص ویروس در بافتها ی الوده سخت خواهد بود.در ایران از کیت های ایمنوکروماتوگرافی سریع (همانند تست حاملگی خانمها با ادرار) که با استفاده از ترشحات چشم وبینی نتیجه را اعلام میکنند. اگر دو خط نوار کیت قرمز شد نشان دهنده مثبت بودن ازمایش است و نشان میدهد که سگ به ویروس الوده شده اما اگر یک خط قرمز بر روی نوار روشن شود منفی بودن ازمایش تفسیر میشود.
افزایش عیار پادزهر ضد دیستمپر در بدن سگهای واكسینه نشده میتوان شك ما را به این بیماری معطوف نماید. تشخیص دیستمپر در سگهایی كه علایم عصبی از خود نشان میدهند بدون اینكه علایم معمول دیستمپر را داشته باشند نیز دشوار است.
- چه درمانی برای دیستمپر وجود دارد:
در حال حاضر هیچ درمانی بر ضد ویروس دیستمپر وجود ندارد بنابر این درمان تنها محدود به انتی بیوتیك ها برای كنترل عفونتهای باكتریایی است.
درمان با انتی بیوتیك ها باعث بهبود بسیاری از علایم بیماری شده اما از ورود و صدمه زدن ویروس به بافت عصبی در مغز و نخاع جلوگیری نمی كنند.مراقبت از سگ های مبتلا به دیستمپرمثل دادن غذاهای باكیفیت و خوشمزه و فراهم نمودن یك محیط بدون استرس برای بهبود حال عمومی و اشتهای حیوان بسیار مفید خواهد بود.
به خاطر اینكه درمان محدود است پیشنهاد میشود از روشهای پیشگیری توسط واكسن استفاده شود.
واكسنهای دیستمپر می بایست وقتی توله از شیر گرفته شد شروع شوند.اگر مادر واكسینه شده بود یا از بیماری دیستمپر بهبود یافته بود میتواند پادزهر دیستمپر را از طریق شیربه توله ها انتقال دهد.اما این پادزهر تنها تا چند هفته میتواند در توله را از گزند بیماری دور نگاه دارد. .میزان پادزهر محافظتی كه مادر به توله انتقال میدهد بستگی به میزان موجود پادزهر بدن مادر دارد.این پادزهرها با اینكه باعث حفاظت توله از بیماری دیستمپر میگردند اما می توانند باعث ایجاد تداخل در عملكرد واكسن نیز بشوند.تا وقتی كه پادزهر مادری در بدن توله وجود داشته باشد واكسیناسیون با موفقیت نمیتواند در توله ایجاد محافظت كند.
در سن 6 هفتگی نیمی از توله ها ی به دنیا امده دیگر پادزهر مادری کافی برای تداخل با واكسیناسیون را ندارند.وقتی توله رشد پیدا كرد كم كم پادزهر حفاظتی كه از مادر به توله انتقال می یابد، از بین میرود تا جاییكه در سن 13 هفتگی 95 درصد توله ها در معرض مبتلا شدن به دیستمپر قرار میگیرند. از نظر اقتصادی تعیین میزان پادزهر مادری دربدن توله مقرون به صرفه نیست بنابراین واكسیناسیون در برابر دیستمپر میبایست سریعا بعد از شیر گرفتن توله در سن 7-6 هفتگی شروع و پس از ان هر 3-2 هفته یكبار تا سن 14 هفتگی ادامه پیدا كند. توله می بایست تا وقتی كه واكسیناسیون كامل نشده از دیگر سگها جدا نگاه داشته شوند . برنامه واكسیناسیون پیشنهادی برای حفاظت توله ها از این بیماری كشنده بسیار موثر است.